Việt Nam đứng thứ 99 trên thế giới về tỷ lệ người mắc ung thư. Tuy nhiên điều đáng nói là tỷ lệ bệnh nhân ung thư tử vong trên số người mắc lên tới 70% mà nguyên nhân là do phát hiện ung thư quá muộn. PGS.TS Lê Văn Thảo - Phó Chủ tịch Hội Ung thư HN sẽ tư vấn cho người dân để chủ động tầm soát ung thư sớm.
Theo thống kế của Tổ chức Y tế thế giới số ca mắc ung thư mới ở Việt Nam không ngừng tăng từ 68.000 ca năm 2000, lên 126.000 ca năm 2010. Năm 2018, số ca mắc mới tăng gần 165.000 ca/ 96,5 triệu dân. Trong đó gần 70% trường hợp tử vong, tương đương với 115.000 ca.
Mới đây, Tổ chức Y tế thế giới đã công bố tình hình ung thư tại 185 quốc gia và vùng lãnh thổ, trong đó nước ta đứng thứ 99 trên thế giới, xếp thứ 19 ở châu Á và thứ 5 ở khu vực Đông Nam Á. Đáng lưu ý, tuy tỉ lệ mắc mới của nước ta không cao bằng các nước phát triển nhưng tỉ lệ tử vong do ung thư lại khá cao, ở mức 110/100.000 dân.
Nguyên nhân của tình trạng này là do đa số người bệnh phát hiện khi đã ở giai đoạn muộn và tiên lượng điều trị rất thấp. Chính vì vậy việc kiểm soát sớm ung thư toàn thân sẽ có một vai trò rất quan trọng, giúp người bệnh có thể kéo dài sự sống cũng như là tăng khả năng điều trị bệnh.
Khuyến cáo của bác sĩ:
- Khi có dấu hiệu bất thường cần đi kiểm tra sức khỏe để phát hiện ung thư ở giai đoạn sớm.
- Cộng đồng cần hiểu biết về căn bệnh này và tránh hiểu sai.
- Nếu bệnh nhân bị ung thư phải phẫu thuật sẽ sớm bị căn và gây nên tử vong.
Theo các bác sĩ, bệnh nhân đến thăm khám ở giai đoạn 3, 4 của bệnh ung thư khiến việc điều trị gặp khó khăn hơn. Nếu ở giai đoạn 1, 2 cơ hội chữa khỏi, tiên lượng tốt; còn ở giai đoạn 3, 4 rất khó khăn.
Có thể tầm soát một số bệnh ung thư bằng 2 phương pháp phòng bệnh:
- Có thể phòng bệnh khi chưa có một triệu chứng nào nhỏ nào trên cơ thể bệnh nhân như bỏ thuốc lá; cải thiện điều kiện làm việc, kiểm soát chặt chẽ nơi làm việc của những người có tiếp xúc với các loại hóa chất độc hại; bảo đảm chế độ ăn uống và sử dụng thuốc hợp lý; tránh môi trường ô nhiễm.
- Khám sàng lọc phát hiện sớm ung thư: ung thư vú, cổ tử cung, dạ dày, phổi, đại trực tràng,… Muốn phát hiện sớm thì nên thăm khám định kỳ 1 năm/1 lần. Tùy theo lứa tuổi, nhu cầu để phát hiện sớm loại ung thư nào để làm những xét nghiệm cho phù hợp.
Những bệnh nhân có yếu tố nguy cơ di truyền như mẹ hoặc chị, em bị ung thư vú thì người cùng huyết thống cần phải hết sức lưu ý.
Những loại bệnh ung thư cần tầm soát
Những loại bệnh ung thư cần tầm soát sớm:
- Đối với phụ nữ có thể tầm soát ung thư: vú, cổ tử cung…
- Đối với nam giới có thể tầm soát ung thư: dạ dày, phổi, đại trực tràng…
Đây là những loại bệnh mà có rất nhiều phương pháp để chẩn đoán được ung thư từ rất sớm.
Để phát hiện sớm ung thư cổ tử cung, cần làm các xét nghiệm:
- Khám lâm sàng 40 – 45 tuổi
- Xét nghiệm pap cổ tử cung
- Xét nghiệm HPV
Để phát hiện sớm ung thư vú, cần làm các xét nghiệm:
- Khám lâm sàng
- Chụp vú mammography
- Thấy khối u ở ngực thì chọc sinh tiết làm xét nghiệm
Để phát hiện sớm ung thư phổi, cần làm các xét nghiệm:
- Khám lâm sàng
- Chụp phổi
Tùy mỗi bệnh, bác sĩ sẽ đưa ra những phương pháp xét nghiệm cụ thể cho từng bệnh.
Độ tuổi nên đi tầm soát sớm ung thư
Độ tuổi nên đi tầm soát sớm ung thư từ 40 – 45 tuổi trở lên. Tuy nhiên hiện nay, có những trường hợp gặp bệnh nhân nữ rất trẻ bị ung thư. Đối tượng nguy cơ cao cần phải tầm soát ung thư từ sớm, nhất là ung thư vú vì có liên quan đến di truyền.
Có một số bệnh rất đáng lưu ý như loét dạ dày cần phải lưu ý vì có thể có những biến chứng phát triển thành ung thư. Hoặc bệnh polip ở đại trực tràng cũng phải nên có những kiểm tra, lưu ý.
Khánh Chi
